Year: 1962
Publisher: Van Kampen & Zoon, Amsterdam
Edition: 1ste druk
Language: NL
Pages: 286
Condition: VG
Cover condition: G
Binding: HC
Ft: 20,8*12,8*2,6 cm. 330 gr.
- "Ik ben maar een neger" is de geruchtmakende debuutroman van de Vlaamse auteur Jef Geeraerts, die verscheen in 1962. Het boek is het eerste deel van wat later de vierdelige 'Gangreen'-cyclus zou worden, en gaf aanleiding tot veel discussie door zijn expliciete en onthullende karakter.
Details van het boek:
Titel: Ik ben maar een neger
Auteur: Jef Geeraerts
Genre: Roman / Koloniale literatuur
Uitgever: P.N. van Kampen & Zoon (eerste druk), later diverse herdrukken bij onder andere Manteau.
Publicatiejaar: 1962.
Inhoud en thema's:
De roman speelt zich af in de onrustige periode vlak na de onafhankelijkheid van Congo (toen nog Kongo), rond 1960.
Verhaal: Het volgt het verhaal van Grégoire Matsombo, een inheemse medisch assistent, in het afgelegen district Bumba. Nadat de blanke autoriteiten en artsen zijn vertrokken, begint Matsombo zijn eigen medische praktijk met gestolen medicijnen. Na een mislukte chirurgische ingreep op een zwakke patiënt, wordt hij door een woedende menigte van stamgenoten verjaagd en vernederd, waarna hij een vlucht door de jungle maakt.
Thema's: Het boek behandelt complexe thema's zoals de chaos na de dekolonisatie, raciale verhoudingen, cultuurclashes, geweld en de rauwe werkelijkheid van het leven in postkoloniaal Congo.
Perspectief: De roman biedt een expliciet, onverbloemd en vaak controversieel beeld van de gebeurtenissen en de interacties tussen de lokale bevolking en de achtergebleven of terugkerende Europeanen.
Controverses en ontvangst:
Vanaf het moment van verschijnen was het boek controversieel:
Schokkend realisme: Geeraerts, die zelf in Congo had gewerkt als koloniaal ambtenaar, schreef in een directe, grafische stijl die in die tijd als choquerend werd ervaren. Zijn beschrijvingen van geweld en seksualiteit waren grensverleggend voor de Nederlandstalige literatuur.
Racisme-aantijgingen: Het gebruik van de titel "Ik ben maar een neger" en de manier waarop hij de inheemse personages portretteerde, leidden tot beschuldigingen van racisme.
Literaire Canon: Het boek, en de gehele 'Gangreen'-reeks (met name Black Venus), is onderwerp van debat gebleven. De roman werd in 2015 opgenomen in de Canon van de Nederlandstalige literatuur, maar in 2020 weer geschrapt na discussies over de kolonialistische blik en het taalgebruik.
"Ik ben maar een neger" blijft een belangrijk, zij het omstreden, werk binnen de Nederlandstalige literatuur over de koloniale geschiedenis.
- Omslag: Eppo Doeve.
